Zen

Zen beoefenen is jezelf bestuderen,
Jezelf bestuderen is jezelf verlaten,
Jezelf verlaten is je Boeddha-natuur vinden
Onze oorspronkelijke aard
Zen Meester Dogen (1200 — 1253)

Wat is Zen?

De essentie van Zen is zitten, eenvoudig dat, zonder enig doel of winst, in een houding van grote concentratie. Deze houding heet zazen: ‘za’ betekent zitten, ‘zen’ betekent meditatie, waarheid. De beoefening van zazen vindt plaats in een dojo. Door zazen komen we via de juiste zithouding in contact met de pure, oorspronkelijke geest die in ieder van ons aanwezig is, maar die vaak door onze gedachten en emotionele stormen wordt verduisterd.

Door zazen keer je terug naar de oorsprong. Om onszelf te begrijpen, om onszelf diepgaand te kennen, om ons ware zelf te vinden. Boeddha-natuur betekent: de meest normale toestand van onze geest die we ooit zouden kunnen hebben: die welke natuurlijk, origineel is. Hoe meer we deze normale toestand van de geest benaderen, des te meer cre‘ren we een atmosfeer om ons heen die heilzaam is voor onszelf en anderen.

Beppe & Sonja

De Houding

Het is belangrijk om de verschillende aspecten van de Zen-houding te begrijpen, om het lichaam niet te dwingen een rigide positie in te nemen. De houding bestaat uit een verticale balans in ontspanning.

Het essentiële element is de positionering van het bekken. Het beste is om in het midden van je kussen te zitten, zodat het contact van de knie‘n met de vloer het bekken stabiliseert. De benen zo mogelijk in de lotus of halve lotuspositie. Schouders, ribbenkast en buik zijn ontspannen om een vrije ademhaling te vergemakkelijken. De ogen zijn half gesloten en de blik valt in een hoek van 45° op de vloer. De open handpalmen worden op het bovenste deel van de dijen geplaatst. De vingers van de linkerhand worden over de vingers van de rechter geplaatst; de duimen raken elkaar met een stevige maar lichte grip en vormen een ononderbroken lijn. De rand van de handen raakt een punt van drie tot vier punten onder de navel, dit punt wordt kikai tanden genoemd, een punt van sterke energie.

Tijdens zazen moet waakzaam aandacht worden besteed aan elk detail, evenals aan de ademhaling. Op deze manier wordt de geest teruggebracht naar de eenheid van het lichaam. We ontrafelen niet langer de ene gedachte na de andere. Ze verschijnen zoals het in de aard van de dingen ligt, maar als de aandacht wordt teruggebracht naar de houding, verdwijnen ze spoorloos. Op een natuurlijke en onbewuste manier houdt het persoonlijke ‘ik’ op te handelen en een doel na te streven. Alleen het huidige moment blijft. Het is onmogelijk om je eigen houding te zien of te corrigeren. Geadviseerd wordt om het samen met een ervaren leraar te doen samen met anderen in een dojo.

Als iemand je vraagt wat echte Zen is,
hoef je niet je mond te openen om het uit
te leggen. Laat de houding van zazen zien.
Dan zal een lentewind de struik prachtig
in bloei blazen.

Daichi Sokei, 1290 — 1366

De Ademhaling

Tijdens zazen is goede ademhaling essentieel. Je ademt stil en in een langzaam, krachtig en natuurlijk ritme. De uitademing is lang en diep. De inademing, iets korter, gaat als vanzelf. Het lichaam, de geest en de bloedcirculatie worden versterkt. Deze langzame, kalme en diepe uitademing neemt alle complicaties van de geest weg.

Onze uitademing is de uitademing van het hele universum. Onze inspiratie is de inspiratie van het hele universum. Op deze manier doen we op elk moment grenzeloos het grote werk. Deze houding betekent dat alle tegenslagen verdwijnen
en cre‘ren absoluut geluk.

Kodo Sawaki (1880 — 1965)

Bewustzijn

Zoals de juiste ademhaling alleen uit een juiste houding kan komen, vloeit de houding van de geest natuurlijk voort uit een diepe concentratie op houding en ademhaling. In zazen komen beelden, gedachten en mentale constructies op uit het onbewuste, ze passeren als wolken in de lucht en verdwijnen op natuurlijke wijze. Wanneer persoonlijke gedachten niet worden aangemoedigd, verschijnt een bewustzijn dat verder gaat dan het denken en het niet-denken. We keren terug naar de oorspronkelijke staat van de geest.

Meester Wanshi zei: Als je elk woord in stilte vergeet, verschijnt het ding duidelijk voor je.”
‘Het ding’ is de realiteit van ons leven in eenheid met het hele universum. Wanneer we niet proberen de waarheid te bereiken of onze illusies achter te laten, wanneer we voor niets vluchten of niets nastreven, is het dualistische bewustzijn gekalmeerd. We leren onszelf kennen en komen in harmonie met de ware aard van ons bestaan.

Een grote innerlijke vrijheid wordt gerealiseerd.